Quy hoạch trùng tu Chùa Trấn Quốc treo trước cổng vào.

Trả lời câu hỏi, tại sao chưa có phê duyệt chính thức của Cục Di sản mà đã động thổ trùng tu tôn tạo chùa Trấn Quốc, Cục Di sản cho hay: hồ sơ thỏa thuận chính thức sẽ được chủ đầu tư gửi lên trong tuần tới.

Mấy tuần nay, con đường Thanh Niên đột nhiên mang màu sắc lễ hội: khắp nơi là băng rôn, pano giới thiệu lễ khởi công động thổ dự án tu bổ, tôn tạo chùa Trấn Quốc rất hoành tráng vào ngày mai, 26/6/2009. Ngay sau con ngõ đẹp nổi tiếng với hàng cau xanh thẳng thớm dẫn vào chùa là tấm pano lớn vẽ phác diện mạo của ngôi chùa Trấn Quốc trong tương lai: hiện đại và có thêm một chiếc cầu đá cong cong dẫn vào thay cho chính con đường nhỏ đẹp đẽ này. Không chỉ có thế, những hạng mục sẽ được sửa sang hoặc làm mới gồm có: tam quan, tả vu, hữu vu, tháp mộ, lan can... Nghĩa là, sẽ có một cuộc trùng tu quy mô lớn và ngày mai, 26/6 có lễ động thổ lấy ngày.

Sát ngày lễ khởi công, chúng tôi có hỏi và được Cục di sản, Bộ VH-TT&DL cho biết: Chủ đầu tư của dự án (quận Ba Đình - Hà Nội) đã làm rất đúng trình tự thủ tục với di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia này. Ngày 16/3/2009, chủ đầu tư đã chính thức gửi lên Cục đề nghị thỏa thuận. Trong hồ sơ thiết kế có hạng mục cầu đá, theo thuyết trình của chủ đầu tư thì họ muốn tạo một "điểm nhấn", và họ đã hỏi ý kiến một số nhà khoa học (GS Trần Lâm Biền, Nhà Hà Nội học Nguyễn Vĩnh Phúc...). Tuy nhiên, Cục Di sản đã có ý kiến về việc chưa thực hiện hạng mục này, nên văn bản thỏa thuận chưa được ký.

Gần đây nhất, 22/6/2009 đã có buổi làm việc chính thức giữa chủ đầu tư, chùa Trấn Quốc và Bộ VH-TT&DL, Thứ trưởng Trần Chiến Thắng đã chính thức yêu cầu "rút" hạng mục cầu đá khỏi các hạng mục của lần trùng tu này.

Về mặt pháp lý, Cục Di sản chưa đồng ý đưa hạng mục cầu đá thay thế con đường dẫn vào chùa Trấn Quốc hiện nay và như thế cũng có nghĩa là văn bản thỏa thuận hồ sơ thiết kế trùng tu chùa Trấn Quốc, di tích lịch sử-văn hoá cấp quốc gia này chưa được phê duyệt chính thức.

Có dịp hỏi qua một số giáo sư đầu ngành, không ai biết gì về dự án, và ai cũng băn khoăn nhất trước hai hạng mục: cầu đá và tam quan. Cầu đá thay thế con đường với hai hàng cau, tam quan quy mô thay thế cổng chùa hiện tại... Chùa Trấn Quốc không chỉ là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia đã vài chục năm nay, mà còn "tự hào" là một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam, được xây trên bãi sông Hồng từ thời Lý Nam Đế (541 - 547) với tên Khai Quốc. Đến thế kỷ 17 (thời Lê Trung Hưng), chùa đã phải dời vào trong đê, dựng trên nền cũ cung Thiếu Hoa (thời Lý) và điện Hàn Nguyên (thời Trần). Tuy ngôi chùa hiện tại cũng không còn nhiều hạng mục "gốc", nhưng trùng tu với quy mô lớn đến thế thì vẫn cần hết sức cẩn trọng.

Cổng vào chùa Trấn Quốc, theo khẳng định của Cục Di sản, là công trình mới xây sau này (không thuộc yếu tố gốc), quy mô nhỏ, hình dáng kiến trúc "không phù hợp", nên việc chủ đầu tư muốn xây một tam quan mới là phù hợp. Cục Di sản cũng đã đề nghị tháo dỡ những cánh sen được "xây" xung quanh hồ hiện tại, và nhà chùa đã đồng ý.

Trả lời câu hỏi, tại sao chưa có phê duyệt chính thức của Cục Di sản mà đã động thổ trùng tu tôn tạo chùa Trấn Quốc, Cục Di sản cho hay: hồ sơ thỏa thuận chính thức sẽ được chủ đầu tư gửi lên trong tuần tới.

Chỉ khi được Cục Di sản phê duyệt chính thức phương án trùng tu, tôn tạo chùa Trấn Quốc thì mới được phép bắt đầu tiến hành nên ngày khởi công 26/6/2009, chỉ có ý nghĩa tượng trưng để "lấy may" mà thôi.

Khánh Linh (Vietnamnet.vn)